Pamięć epizodyczna u psów

Pamięć zdarzeń lub tak zwana pamięć epizodyczna (ang. episodic memory) jest rodzajem
pamięci orientującym konkretne wydarzenie w danym miejscu, czasie i przestrzeni. Jak się
okazuje – jest to cecha pamięci właściwa nie tylko ludziom, lecz również zwierzętom.
Przeczy to więc powszechnemu przekonaniu, że „dla zwierząt czas nie istnieje”.
Prof. Ekrem Dere jest psychologiem i neurobiologiem związanym zawodowo z Sorboną oraz
Uniwersytetem Piotra i Marii Curie w Paryżu. Specjalizuje się w patofizjologii starzenia
mózgu oraz jest współautorem licznych prac dotyczących pamięci epizodycznej oraz
fenomenu nazywanego „mentalnymi podróżami w czasie”.
W książce Handbook of Episodic Memory prof. Dere omawia własne oraz literaturowe
przykłady eksperymentów, w których zwierzęta prezentowały wiedzą o przyszłych
zdarzeniach oraz potrafiły zaplanować na przyszłość, np. sójki były w stanie rozróżniać, na
jak długo są w stanie zakopywać różnego rodzaju jedzenie. Eksperymentatorzy pozwalali
ptakom zakopywać jedzenie (psujące się po kilku dniach robaki lub długo świeże orzeszki), a
następnie pozwali im powracać po nie po określonym czasie. Jeśli przekroczony był czas, w
którym jedzenie (robaki) mogło się zepsuć, ptaki nie trudziły poszukiwaniem tego typu
jedzenia, od razu ruszając po to, które było wciąż świeże.
Z literatury znany jest także przykład gatunki. naczelnych, sajmiri wiewiórcza (Saimiri
sciureus). Małpka ta wbrew przewidywaniom eksperymentatorom była w stanie
wybierać mniejszą ilość pokarmu. Działo się to wówczas, kiedy sajmiri zorientowały się, że
dany pokarm powoduje u nich pragnienie, a podana woda jest niewystarczająca, aby je
ugasić. Zwierzęta świadomie dokonywały więc wyboru, aby uniknąć przyszłego pragnienia.
Te i inne badania dowodzą, iż zwierzęta różnych gatunków nie są „zawieszone w czasie”, a
zwierzęta mają zdolność do pozyskiwania osobistych wspomnień, jak również – są w stanie
analizować i wyciągać wnioski na przyszłość.